Vodič za osnivanje privrednog društva u Srbiji

Osnivanje privrednog društva u Srbiji može biti prilično izazovno, zbog čega zahteva pažljivo planiranje i razumevanje pravnih i tehničkih koraka koji se preduzimaju u toku ovog postupka, kako bi se na pravi način započelo sa obavljanjem privredne delatnosti.

Svojstvo pravnog lica društvo stiče registracijom u registru privrednih subjekata, odnosno Agenciji za privredne registe, u skladu sa Zakonom o postupku registracije u Agenciji za privredne registre. Novina je da se registracija privrednog društva kao i preduzetnika sada vrši isključivo elektronskim putem preko aplikacije na sajtu Agencije za privredne registe.

Izbor pravne forme

Pre nego što se uopšte i započne sa procedurom registracije privrednog društva, važno je da izabrati odgovarajuću pravnu formu privrednog društva u zavisnosti od pretežne delatnosti koja će se obavljati, načina na koji će se delatnost obavljati kao i drugih specifičnih poslovnih potreba i ciljeva osnivača.

Zakon o privrednim društvima Republike Srbije predviđa četiri pravne forme privrednih društava (pored preduzetnika kao fizičkog lica koje obavlja delatnost u cilju ostvarivanja prihoda i koje se kao takvo registruje u Agenciji za privredne registre), a to su:

• Ortačko društvo – OD

• Društvo sa ograničenom odgovornošću – DOO

• Komanditno društvo – KD

• Akcionarsko društvo – AD.

Osnivanje preduzetničke radnje poželjno je u onim okolnostima u kojima fizičko lice planira samo da obavlja delatnost. Rizik preduzetničke radnje je u tome što za sve svoje obaveze fizičko lice-preduzetnik odgovara celokupnom svojom imovinom.

Akcionarsko društvo je pogodno za veće kompanije sa većim brojem akcionara, dok je najpopularniji oblik pravne forme društvo sa ograničenom odgovornošću, najviše iz razloga što jedan ili više članova društva imaju udele u osnovnom kapitalu društva, ali ne odgovaraju za obaveze društva celokupnom svojom imovinom, osim u slučajevima probijanja pravne ličnosti i brisanja društva iz registra u postupku prinudne likvidacije. Ipak, treba voditi računa i o tome da je za preduzetnika propisan niži iznos poreza kao i visina kaznenih odredbi eventualnih prekršaja i prestupa u odnosu na akcionarsko društvo ili društvo sa ograničenom odgovornošću.

Odluka o najprikladnijoj pravnoj formi zavisiće najviše od potreba, poslovnih planova, poreskih obaveza, očekivanih rezultata i ostvarene dobiti u svakom konkretnom slučaju, u čemu Vam advokati naše kancelarije mogu pružiti potrebne informacije i savete.

Osnivanje preduzetnika

Za osnivanje preduzetničke radnje potrebna je sledeća dokumentacija:

• registraciona prijava osnivanja,
• dokaz o identitetu preduzetnika (fotokopija lična karta za domaća fizička lica, odnosno za strance fotokopija pasoša ili strane lične karte ili domaće lične karte ukoliko je izdata strancu),
• eventualna dozvola nadležnog organa za obavljanje delatnosti, ako je to uslov za registraciju,
• naknada za registraciju osnivanja,
• pisano ovlašćenje, za slučaj da preduzetnik izdaje prokuru,
• punomoćje, ukoliko advokat podnosi registracionu prijavu osnivanja preduzetnika.

Kako preduzetnik odgovara celokupnom svojom imovinom za obaveze preduzetničke radnje, u slučaju osnivanja preduzetničke radnje nema upisa, uplate niti registracije osnovnog kapitala.

Registraciona prijava osnivanja, kao i sve kasnije promene, registruju se preko aplikacije i e-servisa Agencije za privredne registre uz obaveznu digitalizaciju dokumentacije elektronskim potpisom.

Osnivanje privrednog društva

Za osnivanje društva sa ograničenom odgovornošću potrebna je sledeća dokumentacija:

• registraciona prijava osnivanja,
• osnivački akt društva (odluka za jednočlano društvo ili ugovor za višečlano) koji mora biti potpisan elektronskim sertifikatom osnivača ili digitializvoan u skladu sa zakonom,
• dokaz o identitetu članova društva (za domaće fizičko lice – fotokopija lične karte, a za stranca – fotokopija pasoša, odnosno fotokopija lične karte, ako je izdata strancu, odnosno izvod iz matičnog registra ako je osnivač pravno lice koje nije registrovano u Registru koji vodi Agencija za privredne registre),
• odluka o imenovanju zastupnika ako nije određen osnivačkim aktom,
• potvrda banke o uplati novčanog uloga (ako se ulog uplaćuje u društvo do osnivanja), odnosno sporazum članova o proceni vrednosti nenovčanog uloga ili procena vrednosti nenovčanog uloga, ako se ulog unosi u društvo do osnivanja,
• naknada za registraciju osnivanja,
• punomoćje, ukoliko advokat podnosi registracionu prijavu osnivanja privrednog društva.

Osnivački akt je najvažniji dokumet u postupku registracije privrednog društva koji sačinjava jedan ili više osnivača. Njime se definiše oblik upravljanja društvom, poslovno ime, sedište društva, pretežna delatnost, iznos osnovnog kapitala, organi društva i njihov delokrug, način odlučivanja u društvu, prava i obaveze članova društva, imenuje se zakonski zastupnik, trajanje i prestanak društva. U zavisnosti od toga da li društvo osniva jedno ili više lica, osnivački akt se donosi kao Odluka o osnivanju društva (jednočlano) ili Ugovor o osnivanju društva (višečlano).

Sam postupak osnivanja i radnje osnivača razlikuju se u situaciji kada osnivač poseduje kvalifikovani elektronski potpis i kada isti ne poseduje. U prvom slučaju osnivački akt elektronski potpisuje osnivač i isti je adekvatan za dalji postupak registracije osnivanja. U drugom slučaju kada osnivač ne poseduje elektronski sertifikat, osnivački akt će potpisati i overiti kod nadležnog javnog beležnika, a nakon toga će advokat izvršiti digitalizaciju ovog dokumenta radi daljeg postupka registracije društva, uz neophodnu digitalizaciju svih ostalih dokumenata koji se prilažu uz registracionu prijavu. Uz overeno punomoćje, advokat može sačiniti i potpisati osnivački akt društva u ime i za račun osnivača.

Osnovni kapital

Minimalni osnovni kapital društva s ograničenom odgovornošću iznosi 100,00 dinara, i isti se uplaćjue na namenski račun na osnovu osnivačkog akta. Potvrda o uplati osnovnog kapitala jeste jedan od dokumenata koji se kao digitalizovani akt prilaže u postupku registracije društva sa ograničenom odgovornošću.

Osnovni kapital za osnivanje akcionarskog društva iznosi minimlano 3.000.000,00 dinara ukoliko posebnim zakonom nije predviđen i veći iznos, a isti je podeljen na akcije akcionara društva i iskazan kroz osnivački akt društva i registracionu prijavu.

Postupak e-registracije kod Agencije za privredne registre

Registracija preduzetnika kao i privrednih društava vrši se isključivo elektronskim putem preko aplikacije Agencije za privredne registre, uz ispunjene tehničkih preduslova koje zahteva sama aplikacija, a tiču se podnošenja prijave, sertifikovanog potpisa, kao i plaćanja naknada i taksi preko ove aplikacije. Svi akti koji se podnose u postupku registracije – od registracione prijave, osnivačkog akta, potvrde banke o uplaćenom osnovnom kapitalu pa do punomoćja kojim je advokat ovlašćen na preduzimanje ovih radnji, prethodno moraju biti digitalizovani.

Osnivač može da ovlasti advokata da pored sačinjavanja potrebnih akata i registracione prijave, izvrši i digitalizaciju svih potrebnih dokumenata. Advokatu je omogućeno da, po osnovu overenog punomoćja, u celosti sprovede postupak osnivanja privrednog društva od sačinjavanja osnivačkog akta pa sve do prijema rešenja APR-a o osnivanju privrednog društva.

Zaključak

Osnivanje privrednog društva, u formi koja najviše odgovara poslovnim planovima i ciljevima osnivača, jeste preduslov početka poslovanja. Pre samog pokretanja postupka preporučuje se analiza planova i dugoročnih ciljeva kako bi se prema ovome izabrala adekvatna forma društva, pa tek onda pristupilo sprovođenju postupka osnivanja pred Agencijom za privredne registre. Sa pravim informcijama uz adekvatnu primenu pravila postupka registracije privrednog društva, naši advokati Vam mogu učiniti ovaj proces jednostavnijim i bržim, uz uštedu nepotrebnih troškova.

Napomena: Stavovi koje je autor izneo u ovom stručnom članku predstavljaju shvatanja autora teksta, koja se zasnivaju na tumačenju autora i propisima važećim u trenutku njegovog objavljivanja, i ne predstavljaju obavezujuće instrukcije. Ovaj članak predstavlja autorsko delo, koje se bez dozvole autora ne može objavljivati u celini ili u pojedinim njegovim delovima.

Autor: Advokat Milena Stamenković